Dostępnych jest wiele rodzajów map o różnym przeznaczeniu. Wybór właściwej ma wielkie znaczenie dla przygotowywanej wyprawy. Często należy zabrać kilka map, wśród których powinna się znaleźć jedna o małej podziałce (skali), przedstawiająca cały obszar wędrówki, oraz kilka dokładniejszych, poszczególnych terenów. Na piesze wyprawy najlepiej brać mapy topograficzne o podziałce 1:50000. Zamiast siatki kartograficznej z zaznaczonymi południkami i równoleżnikami stosuje się w takich mapach prostokątną siatkę topograficzną, której linie umieszczane są zwykle co dwa centymetry i przecinają się pod kątem prostym; odległość między nimi odpowiada jednemu kilometrowi w terenie (siatka kilometrowa). Każdy punkt siatki topograficznej można określić za pomocą umownie przyjętych współrzędnych (literowych bądź liczbowych).

CZYTANIE MAPY

Rzeźba terenu na ogół jest efektem erozyjnej działalności wód, które płynąc żłobią doliny i wąwozy poprzedzielane wzgórzami oraz grzbietami górskimi. Elementy krajobrazu związane z działalnością człowieka, takie jak drogi, są nietrwałe, często ulegają zmianom. Dlatego aby ustalić położenie danego obszaru na podstawie mapy, należy zacząć od rozpoznania rzek, potem dolin i rozdzielających je wzniesień.

Dolina – Linie łączące punkty tej samej wysokości, czyli poziomice ukazują dolinę jako powiększający się język utworzony przez ich wydłużone wybrzuszenia. Dzięki nim można odczytać z mapy jak wygląda dolina, a zwłaszcza te jej części, które są niewidoczne u wylotu. Liczby wzdłuż poziomic oznaczają wysokość ponad poziomem morza.

Przełęcz – Przełęcz to obniżenie w górskiej grani oddzielające sąsiednie szczyty. Może mieć kształt szerokiego siodła lub wąskiej szczerbiny. Stojąc u podnóża góry często nie widzimy przełęczy, ponieważ jeden szczyt zasłania drugi. Na mapie przełęcz można rozpoznać po dwóch kółkach utworzonych z poziomic (szczyty) połączonych krzywą, zamkniętą linią.

Grzbiet – Rzeki i doliny odgradzają zwykle grzbiety górskie. Na mapie oznaczające je poziomice układają się w podłużny rysunek. Poziomica zamknięta w owal oznacza kulminację grzbietu. Często łatwiej jest iść wzdłuż grzbietu niż doliną, zwłaszcza w terenie porośniętym gęstą dżunglą.

Góra – Z mapy możemy odczytać, jak ukształtowana jest cała góra, również jej zbocza niewidoczne dla nas z miejsca, w którym się znajdujemy. O ich nachyleniu i rzeźbie świadczy przebieg poziomic oraz ich odległość względem siebie. Linie poziomic przebiegają tak, jakby były namalowane na zboczach góry.