Prawie niemożliwa jest sytuacja, w której nie wiemy, gdzie jesteśmy. Nawet ocalałe ofiary katastrofy lotniczej wiedzą przynajmniej nad jakim krajem bądź okolicą leciały. Określanie położenia polega więc na stopniowym zawężaniu prawdopodobnego terenu pobytu, aż do odnalezienia konkretnego punktu na mapie i wyeliminowaniu innych. Jeśli umiesz podać, na przykład przez radio, współrzędne miejsca, w którym jesteś, to ułatwisz poszukiwania ekipie ratowniczej. Jeśli wiesz, na jakiej mapie szukać miejsca, w którym się znajdujesz, nie powinieneś uważać, że się zgubiłeś. Odnosząc charakterystyczne punkty krajobrazu, które widzisz, do oznaczonych na mapie, szybko zlokalizujesz swe położenie. W takim wypadku metoda stopniowego zawężania domniemanego miejsca pobytu okazuje się bardzo skuteczna. Niekiedy musisz sporządzić własną mapę, na przykład jeśli nie masz mapy danego terenu lub ta, którą posiadasz, jest zbyt mało szczegółowa.
ODNAJDYWANIE SWOJEJ POZYCJI NA MAPIE
Przy ustalaniu miejsca, w którym się znajdujesz, musisz odnieść swoją pozycję do charakterystycznych elementów krajobrazu i odnaleźć ich symbole na mapie. Za pomocą kompasu należy ustalić azymut, czyli kąt między kierunkiem północnym a kierunkiem, w jakim znajduje się charakterystyczny punkt krajobrazu. Po namierzeniu i określeniu ich azymutów można przeprowadzić dwie linie na mapie, które przecinając się wyznaczą pozycję obserwatora.
1 Skieruj kompas na jakiś charakterystyczny punkt krajobrazu, na przykład przełęcz. Obracaj tarczą kompasu do momentu, gdy strzałka wskazująca północ na tarczy będzie wskazywała ten sam kierunek, co igła magnetyczna. W ten sposób wyznaczysz azymut.
2 Połóż kompas na mapie, na symbolu oznaczającym przełęcz i przesuwaj go aż do momentu, gdy strzałka na tarczy pokaże północ na mapie. Narysuj linię łączącą przełęcz z miejscem, do którego przesunąłeś kompas. Jej kierunek wyznacza zmierzony uprzednio azymut.
3 Skieruj kompas na inny, dobrze widoczny punkt krajobrazu. Powinien on się znajdować pod kątem około 90° do poprzedniego i przynajmniej w odległości jednego kilometra od obserwatora. Doskonałymi punktami orientacyjnymi są wierzchołki wzniesień.
4 Narysuj na mapie linię wychodzącą od symbolu oznaczającego wierzchołek wzgórza, zgodnie z metodą opisaną wyżej. Twoją pozycję wyznacza punkt przecięcia się obydwu linii. Możesz wykreślić jeszcze trzecią linię, pomiar będzie dokładniejszy.
