Grzyby jadalne

Zbieranie grzybów i porostów jest dla ludzi w wielu zakątkach świata stałym zajęciem. Grzyby są bardzo smacznym pożywieniem, bogatym w białko oraz składniki mineralne. Nic więc dziwnego, że są głównym składnikiem wielu narodowych potraw w różnych krajach na całym świecie. Zbierając i jedząc grzyby należy jednak zachowywać wielką ostrożność. Niektóre z nich mogą być śmiertelnie trujące, choć z wyglądu łudząco przypominają jadalne odmiany. Nawet doświadczonym grzybiarzom zdarzają się fatalne pomyłki. Czasem to co nadaje się do jedzenia w jednym kraju wyglądem niemal nie różni się od trującego gatunku występującego w innym.

GRZYBY JADALNE

Nie ma żadnej ogólnej zasady pozwalającej odróżnić grzyby jadalne od trujących. Jedynym sposobem jest chodzenie na grzyby z doświadczonym grzybiarzem i uczenie się rozpoznawania za każdym razem jednego lub dwóch gatunków jadalnych, ze szczególnym uwzględnieniem ich miejsc występowania. Warto również poznać grzyby trujące, zwłaszcza te najgroźniejsze. Z grzybów jadalnych zbierać należy tylko zdrowe okazy. Oto kilka grzybów jadalnych.

Smardz jadalny (Morchella esculenta) Biały grzyb; rośnie wiosną na glebach piaszczystych i gliniastych pod osłoną drzew lub na terenie otwartym.

Szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa)
Jesienny grzyb; występuje w lasach iglastych. Wyrasta u podstawy pni drzew i na ich korzeniach. Wydziela anyżkowy zapach, a w smaku przypomina orzech wioski.

Purchawka (Lycoperdon perlatum)
Można ją spotkać latem i jesienią na polach i łąkach. Najlepiej smakują grzyby młode, o białej piesze.

Dzieżka pomarańczowa (Aleuria aurantia)
Potrzebuje słońca, dlatego można go znaleźć na nasłonecznionych leśnych polanach lub łąkach. Wyrasta jesienią. Nadaje się do jedzenia, ale jest właściwie bez smaku.

Żagwica listkowata (Grifola frondosa)
Spotykana od wiosny do jesieni w lasach liściastych. Ma typowy dla grzybów kapeluszowych zapach i słodkawy smak.

Fistulina hepatica
Najczęściej rośnie na pniach dębów. Jego czerwone owocniki jedzone na surowo mają gorzki smak. Najsmaczniejsze duszone, po uprzednim namoczeniu.

INNE GRZYBY JADALNE
Grzyby z rodzaju Boletus mają typowy dla grzybów kapeluszowych kształt i poduszkę zamiast blaszek pod kapeluszem. Większość gatunków tego rodzaju jest jadalna, ma wyśmienity smak. Nieliczne odmiany tego rodzaju są niejadalne, ale łatwo je poznać po cierpkim smaku, jaki mają próbowane na surowo, oraz po pomarańczowym zabarwieniu trzonu i poduszek pod kapeluszem. Należy zbierać odmiany o żółtych lub kremowych poduszkach. Huby, czyli grzyby rosnące na pniach drzew zwykle nadają się dojedzenia, choć często są bardzo twarde i bez smaku. Wszystkie grzyby zbierane w lesie czy na łące powinny być ugotowane przed zjedzeniem, aby zneutralizować niewielkie ilości toksyn, które często w nich występują. Trzeba jednocześnie pamiętać, że gotowanie grzybów trujących nie spowoduje, że będą nadawać się do jedzenia.
W różnych regionach rosną właściwe dla nich gatunki grzybów, dlatego trzeba poznać występujące na własnym terenie lub tam dokąd się udajemy.

 

POROSTY JADALNE

Te rośliny często rosną na skałach. Są odporne na ostre warunki klimatyczne występujące na przykład w Arktyce czy rejonach górskich. Właściwie nie ma porostów trujących, ale przed zjedzeniem wszystkie trzeba moczyć przez noc i długo gotować, żeby pozbawić je szkodliwych kwasów.

Chrobotek reniferowy (Cladonia rangiferina)
Ta niezwykle odporna na trudne warunki klimatyczne roślina występuje na obszarach arktycznych. Przypomina poroża reniferów, stąd jej nazwa. Przed zjedzeniem należy roślinę moczyć kilka godzin, a potem długo gotować.

Rock tripes
Ten pożywny porost występuje w północnych krajach strefy umiarkowanej i na obszarach arktycznych. Przed gotowaniem trzeba go namoczyć w wodzie.