Na co dzień rzadko nosimy ubrania odpowiednie do naturalnych warunków i klimatu, w jakim żyjemy. W mieście kierujemy się przede wszystkim modą oraz tym, czy w danym stroju czujemy się dobrze. Żyjemy tu jakby w kokonie klimatyzowanych i ogrzewanych pomieszczeń oraz pojazdów. Nawet kupując ubrania z myślą o ruchu na świeżym powietrzu,
również ulegamy aktualnym nakazom mody, zamiast myśleć o praktycznych zaletach stroju. Możesz wydać majątek na turystyczne ubrania oferowane przez drogie domy mody lub po prostu kupić najbardziej podstawowe elementy stroju, które równie dobrze spełnią swoje zadanie, nawet jeśli nie będą w kolorach, które właśnie są modne.
ZASADA CEBULI
Kilka cienkich warstw odzieży, między którymi znajdują się warstwy powietrza, zapewniają lepszą izolację cieplną niż jedno grube okrycie. Ubieranie się na cebulę pozwala zdjąć wierzchnie warstwy, gdy czujesz, że jest zbyt gorąco lub kontrolować temperaturę ciała rozpinając guziki czy zamki błyskawiczne, dzięki czemu następuje wymiana powietrza. Zasada cebuli sprawdza się zarówno w gorącym, jak i zimnym klimacie.
Pierwsza warstwa
Przylega bezpośrednio do ciała, dlatego powinna nią być bawełniana bielizna. Na górę najlepszy jest podkoszulek lub bluza z długimi rękawami. Materiał, z którego jest zrobiona, powinien wchłaniać pot, zatrzymując wilgoć po zewnętrznej stronie, żeby skóra pozostawała sucha. Należy szczególnie dbać o czystość tej warstwy ubrania, aby bród nie zatykał porów skóry uniemożliwiając jej oddychanie.
Druga warstwa
Powinna być dość luźna, ale tak uszyta, by kołnierz i mankiety zapewniały utrzymanie w cieple szyi i nadgarstków. Może być to bluza z kołnierzykiem polo zapinanym na suwak, lub zwykła koszula z klasycznym kołnierzem i mankietami zapinanymi na guziki, które można podwijać. W gorącym klimacie może ona służyć za warstwę zewnętrzną. Lepiej wtedy jednak mieć jeszcze impregnowany skafander na wypadek deszczu.
Trzecia warstwa
Powinna się składać z wełnianego swetra wciąganego przez głowę lub grubej, rozpinanej bluzy (może być tzw. polar). Jeśli szybko poruszasz się, tę właśnie warstwę najlepiej zdjąć, nawet w warunkach polarnych, by uniknąć przegrzania. Gdyby było Ci wciąż za gorąco, możesz rozpiąć wierzchni skafander. Podczas odpoczynku powinieneś z powrotem założyć sweter lub bluzę. Trzecia warstwa może pełnić rolę ubrania wierzchniego w krajach o umiarkowanym klimacie, przy typowo jesiennej lub wiosennej pogodzie.
Warstwa zewnętrzna
Najodpowiedniejsze wierzchnie ubranie to skafander lub kurtka. Musi ono być nieprzemakalne lub nieprzewiewne, albo mieć jednocześnie obie zalety. W warunkach polarnych konieczny jest ocieplany skafander zapewniający zarazem izolację termiczną, jak i ochronę przed przenikliwym wiatrem. Niezależnie od warunków, skafander musi być tak uszyty, żeby można go rozpinać, co uchroni przed przegrzaniem. W strefie umiarkowanej najwięcej kłopotów sprawiają deszcze. Można się przed nimi zabezpieczyć zabierając płaszcz przeciwdeszczowy.
Kalesony
Długie cieple kalesony są niezbędnym elementem ubioru, zwykle gdy temperatura powietrza spada poniżej zera. W warunkach polarnych dodatkowa ochrona w postaci zakładanych pod spód spodni z impregnowanego materiału skutecznie izoluje przed lodowatymi wiatrami. Należy pamiętać jednak, że mokre spodnie schną szybciej, jeżeli nie mamy pod nimi kalesonów. W klimacie umiarkowanym kalesony można zastąpić bawełnianymi spodenkami do pół uda.
Spodnie
Muszą one zapewniać swobodę ruchów i być wykonane z materiału, który szybko schnie. Gdy jest bardzo mokro, pasek może ocierać skórę, dlatego dobrze mieć szelki. Zakładane na wierzch spodnie ortalionowe chronią nogi przed przemoczeniem, ale mogą spowodować przegrzanie. Przy bardzo niskich temperaturach należy zakładać na zwykle spodnie – spodnie z ocieplaczem zapinane na suwak oraz wysokie buty, jako dodatkową ochronę nóg przed zimnem.
CECHY WYBRANYCH TKANIN
Materiał
Zalety
Wady
Wełna
Naturalna wełna ma znakomite właściwości izolujące, nawet jeśli jest mokra, co pozwala utrzymać ciepłotę ciała także przemoczonemu człowiekowi. W zetknięciu z ogniem raczej się tli niż pali.
Wełna, gdy nasiąknie wodą staje się ciężka; długo trzeba ją suszyć. Noszona bezpośrednio na ciało może drażnić skórę. Po praniu kurczy się.
Bawełna
Jest tkaniną wytrzymałą, umożliwia poza tym skórze oddychanie i wchłania pot. Doskonale nadaje się na bieliznę i inne ubrania zakładane na gołe ciało.
Ciężka po przemoczeniu, kurczy się gdy schnie w wysokiej temperaturze. Delikatna, łatwo ją rozerwać. Przewiewna, nie chroni więc od wiatru. Łatwo się pali.
Polar
Doskonale nadaje się na trzecią warstwę chroniąc ciało przed chłodem i wilgocią. Tkanina lekka i wytrzymała. Nie wchłania wilgoci.
Wykonana ze sztucznego tworzywa; nie chroni przed przenikliwym wiatrem. Trudno ją ścisnąć, zajmuje więc dużo miejsca w plecaku, Wierzchnia strona polaru długo noszona mechaci się i pokrywa zbitymi kłaczkami.
Tkaniny syntetyczne, „oddychające’ (np. goretex)
Te tkaniny przepuszczają pot, a zatrzymują deszcz. Zwykle chronią też przed wiatrem. Stąd też nadają się znakomicie na wierzchnią ’ odzież.
Szwy w ubraniach z tego typu tkaniny mogą przepuszczać wodę. W przypadku bardzo dużej wilgotności powietrza pory w materiale mogą zostać zatkane, a gdy jest chłodno, wewnątrz następuje skraplanie. Utrata ciepła wyparowywanego w postaci potu przenikającego przez pory tkaniny może prowadzić do wychłodzenia ciała.
Wybór tkaniny
Ubiory turystyczne wykonuje się z różnych tkanin – wełny bawełny, włókien syntetycznych. Niektóre z ostatnio wynalezionych materiałów mają tę właściwość, że choć są nieprzemakalne, to przepuszczają powietrze. Materiały otrzymywane syntetycznie nie są jednak zazwyczaj tak wytrzymałe jak naturalne, poza tym mogą zachowywać zapach ciała, nawet po praniu. Natomiast tkaniny naturalne, takie jak wełna czy bawełna kurczą się po praniu, zwłaszcza gdy suszy się je w wysokiej temperaturze.
